به گزارش «اخبار خودرو»، از مهم‌ترین مواردی که سبب افزایش آمار تصادفات جاده‌ای به‌ویژه در زمان حرکت هنگام شب می‌شود، معیوب بودن چراغ خودرو است. گاهی این رخداد درصورت عدم توانایی تامین میدان نوری مناسب برای راننده به‌وجود می‌آید و موجب سلب میدان‌دید کافی می‌شود اما متاسفانه برخی افراد توجه چندانی به این موضوع ندارند.
چراغ یکی از مهم‌ترین بخش‌های ایمنی فعال در خودرو محسوب می‌شود که به درک بهتر راننده از شرایط جاده و موقعیت خودرو کمک می‌کند. به‌گفته برخی مشتریان، در ماه‌های اخیر با افزایش قیمت قطعات، قیمت برخی از انواع چراغ، افزایش یافته و گاهی نیز این قطعه تنزل کیفیت داشته است. برای بررسی این موضوع سراغ یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان چراغ به‌نام «گروه پژوهش صنعت مدرن» در کشور رفتیم و با علی چنگی، مدیرعامل این مجموعه به گفت‌وگو نشستیم.
شرکت شما در چه سالی تاسیس شده است و با کدام شرکت‌های خودروسازی در کشور همکاری داشته‌اید؟
از سال 1370 گروه «صنایع چراغ اتومبیل مدرن» تاسیس شد که بعدها نام آن را تغییر دادیم. در ابتدای کار، چراغ‌های مینی‌بوس، کامیونت خاور و موتورسیکلت را تولید می‌کردیم. در دهه70 با آغاز فعالیت قطعه‌سازی در کشور، مشغول تولید انواع چراغ‌های خودرو برای خودروسازان و بازار آزاد شدیم. مجموعه ما تامین‌کننده 80درصدی گروه صنعتی ایران‌خودرو و 95 تا صددرصدی ایساکو را عهده‌دار است. چراغ خودرو دنا و دناپلاس را به‌صورت انحصاری تولید می‌کنیم و در کنار آن به تولید انواع چراغ سمند می‌پردازیم.
قریب به 20سال نیز تنها تولیدکننده چراغ پژو206 بودیم که کیفیت آن، از خارج کشور تایید می‌شد. با این پیشینه درحال‌حاضر نیز تامین‌کننده چراغ پژو 207 نیز هستیم. طراحی و تولید چراغ دنا یکی از سنگین‌ترین پروژه‌های تولید چراغ در کشور است که صفرتاصد آن را در شرکت و با سرمایه‌گذاری سازمانی انجام دادیم، آن‌ها تنها سفارش‌دهنده این محصول به شرکت ما بودند. در این میان نیز همکاری‌هایی با گروه خودروسازی سایپا داریم که چندان زیاد نیست. با این حال می‌توان گفت بیش‌از 50درصد از چراغ‌های خودروهای داخلی را که در بازار عرضه می‌شوند، ما تولید و تامین می‌کنیم.
آیا با سایر خودروسازان در کشور نیز همکاری دارید؟
پیش از طراحی و تولید هر قطعه، طرح‌های مطالعاتی در مورد آن انجام می‌شود که مشخص می‌کند تولید یک محصول توجیه اقتصادی دارد یا خیر. یکی از دلایلی که ما نمی‌توانیم برای سایر خودروسازان قطعه تولید کنیم، تیراژ پایین محصولات این شرکت‌هاست. از نظر طراحی، تولید و زیرساخت، مشکلی برای تولید و تامین قطعات شرکت‌های مذکور نداریم اما عدم تیراژ نه‌چندان بالای محصولات این کمپانی سبب شده است تولید قطعه برای خودروها صرفه اقتصادی نداشته باشد و از این‌رو در پروژه‌های تولیدی آن‌ها وارد نشدیم.
در زمان تهیه گزارش میدانی از بازار لوازم یدکی تهران، برخی خریداران چراغ، از بخارگرفتگی و وارد شدن آب به داخل کاسه‌چراغ شکایت داشتند. علت این موضوع چیست؟
تمام چراغ‌های تولید داخل این ضعف را دارند و در مقطعی نیز ما با این چالش مواجه بودیم. این ضعف در چراغ‌ها سه دلیل عمده دارند. نخست آن‌که عدم تامین مواد اولیه مناسب سبب ایجاد چنین مشکلی می‌شود. به‌عنوان‌مثال چسب مخصوصی که برای آب‌بندی چراغ‌ها به‌کار می‌رود به‌دلیل تحریم‌ها، تامین نمی‌شود.
دوم اینکه واشرهای مخصوصی که برای آب‌بندی چراغ استفاده می‌شود، متاسفانه برخی پیمانکاران در تهیه و تامین این قطعه صادق نیستند. برای مثال زمان خرید واشر، قطعه باکیفیت را به‌عنوان نمونه نشان می‌دهند اما در زمان سفارش و خرید انبوه از نظر کیفی متفاوت است. چراغ‌ساز، واشرساز نیست و تخصص ساخت آن را ندارد. ما با شناسایی این مورد ضعف آن را برطرف کرده و واحد واشرسازی در داخل شرکت راه‌اندازی کردیم. دو موضوع کلیدی در چسب‌ها برای مونتاژ قطعات را نیز حل کردیم.
سوم اینکه، چراغی که ما به‌عنوان قطعه یدکی به بازار عرضه می‌کنیم، فاقد لامپ است. خریدار باید لامپ را از بازار تهیه و نصب کند. معمولا در دنیا به‌دلیل اینکه لامپ می‌تواند آپشنی برای چراغ یدکی باشد، در داخل آن قرار نمی‌دهند. زمانی‌که خریدار یا تکنسین چراغ را نصب کرده و درپوش را باز می‌کند و قصد دارد در داخل آن لامپ قرار دهد، در بستن درپوش دقت کافی نمی‌کند. درپوش حکم یک واشر آب‌بندی را دارد و اگر به‌درستی نصب نشود، سبب بخارکردن لنز داخل چراغ می‌شود. چراغ‌هایی که ما تحویل بازار می‌دهیم، صددرصد تست آب‌بندی و تنظیم نور شده‌اند. اما گاهی به‌دلیل رعایت نکردن این نکته پایانی، چراغ دچار مشکل می‌شود.
چه تست‌هایی برای طراحی و تولید چراغ در کشور انجام می‌شود؟
بیشتر تست‌ها توسط نرم‌افزار انجام می‌شوند. ما بعضی از آن‌ها را در اختیار داریم و در کشور انجام می‌دهیم که شامل تست نور توسط نرم‌افزار «اسپئوس» است. اما در طراحی، بیشتر از نرم‌افزارهای شبیه‌سازی استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال هنگام طراحی، گرمای چراغ و تبادل حرارتی شبیه‌سازی می‌شود. زیرا اگر چراغ نتواند گرمای تولیدشده توسط لامپ را به‌درستی منتقل کند، منجربه سوختن اجزای چراغ می‌شود. تمام چراغ‌هایی که امروزه ساخته می‌شوند، از جنس پلاستیک هستند و فلزی در آن‌ها وجود ندارد.
پلاستیک مورداستفاده در چراغ‌ها، پلیمرهای صنعتی و فوق‌صنعتی هستند. بنابراین اگر دمای داخل چراغ کنترل نشود، اجزای داخلی آن را آب می‌کند. برخی از این تست‌ها را در آزمایشگاه خود که مورد تایید سازمان استاندارد کشور است و اجازه صدور مجوز نیز دارد، انجام می‌دهیم. اما گاهی برای تست، چراغ‌ها را به خارج کشور ارسال می‌کنیم. به‌عنوان مثال برای تست ال‌ای‌دی باید چراغ‌ها به خارج کشور ارسال شوند، زیرا زیرساخت بررسی آن در اینجا وجود ندارد. هزینه تست چراغ به‌طور متوسط 50هزار دلار است.
آیا آب‌شدگی برخی چراغ‌های موجود در بازار به‌همین دلیل است؟
بله. علاوه‌بر ضعف طراحی، در استفاده از مواد اولیه نیز دارای مشکل هستند. چراغ متشکل از 60قطعه و گاهی بیشتر است. این قطعات زمانی‌که نصب و مونتاژ می‌شوند، باید هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با یکدیگر داشته باشند، درحال‌حاضر چراغ پیچیده‌ترین بخش خودرو است.
بیشترین تغییراتی که از بدو تولید خودرو تاکنون انجام شده، منوط به صنعت الکترونیک و روشنایی خودرو است. از تولید خودرو تاکنون 5 نسل از چراغ، طراحی و تولیدشده که هر نسل تکمیل‌کننده نسل قبلی بوده است. در گذشته نه‌چندان دور، چراغ از شیشه و فلز تشکیل می‌شد، اما اکنون نه شیشه دارد و نه فلز، بلکه از پلاستیک در آن استفاده شده است.
علت حذف شیشه از چراغ خودروها چیست؟ شکست زاویه نور در شیشه بهتر از پلاستیک است؟
یکی از دلایل اصلی حذف آن ایجاد پیچیدگی در طراحی است. شیشه انعطاف طراحی را نداشته و سنگین است، همچنین قابلیت نصب در چراغ‌های جدید را ندارد.
در پاسخ به قسمت دوم سوال باید گفت اگر به چراغ‌های جدید نگاه کنید، روی آن دیگر خطی وجود ندارد. شکست نور از روی لنز خارج و به رفلکتور منتقل شده است. به عبارت دیگر، تمام تنظیمات چراغ در داخل رفلکتور یا کاسه چراغ انجام می‌شود.
استانداردهای نوری در کشور به چه شکل است؟
این استانداردها ازسوی سازمان ملل ابلاغ می‌شوند و ما نیز موظف به پیروی از آن هستیم. قوانین ترافیکی، قوانین کشورها نیستند بلکه بین‌المللی هستند و همه باید از آن‌ها پیروی کنند. اگر توجه کنید روی چراغ‌ها دایره‌ای وجود دارد که حرف E در داخل آن درج شده است. این به معنای رعایت استانداردهای بین‌المللی خودرو است.
همان‌طور که می‌دانید ایمنی در خودرو بسیار مهم است و بخشی از آن توسط چراغ تامین می‌شود، برای بهبود این شرایط ایمنی چه کاری انجام داده‌اید؟
تعاریف ایمنی متحول شده و دستخوش تغییرات فراوانی قرار گرفته است. قطعاتی مانند چراغ، شیشه‌شوی، آینه و برف‌پاک‌کن در ایمنی اهمیت زیادی دارند. اکثر تصادفاتی که اکنون رخ می‌دهند، نه به دلیل ضعف بدنه و ترمز بلکه به‌دلیل نبود چراغ و پاک‌نبودن شیشه‌هاست. علاوه‌براستانداردهای جهانی، خودروسازان بزرگ دنیا استانداردهای خاصی دارند و چراغ را در مهم‌ترین بخش آن ایمنی قرار داده‌اند.
اگر خودرویی دچار کمبود روغن‌موتور یا احتراق ناقص شود، تاثیر چندانی بر ایمنی ندارد. اما کافی است چراغ تنظیم نباشد، جان خود یا دیگران به خطر انداخته و به‌راحتی می‌تواند فاجعه‌ساز شود.
به‌وسیله چراغ دو کار بسیار مهم انجام می‌شود. با چراغ جلو خودرو، مسیر مقابل قابل شناسایی و دیدن است و چراغ عقب موقعیت خودرو را برای سایر وسایل نقلیه مشخص کرده و دیده می‌شود.
چراغ‌خطر نسبت‌به ترمز اهمیت بسیار بیشتری دارد و کافی است نور آن تنظیم نباشد. راننده‌ای که از پشت سر در حال حرکت است، نمی‌تواند فاصله را تشخیص دهد و نتیجه آن ایجاد حادثه خواهد بود. رنگ نور چراغ خطر عقب نیز بر سلامت سرنشینان تاثیر جدی دارد.
عمده محصولات تولیدی شما چیست؟
چراغ راهنما، مه‌شکن جلو و عقب، چراغ‌های جلو و عقب و آینه‌های جانبی.
چرا آینه جانبی برخی خودروهای داخلی دارای نقاط کور فراوانی است و گاهی در سرعت‌های بالا لرزش دارد؟
بحث نقطه کور بسیار پیچیده‌تر از ساخت یک آینه است. این مورد بستگی به قوانین، فرهنگ و رفتار رانندگی در هر کشور دارد. در بسیاری از کشورها هنگام دور زدن یا تغییر لاین باید راننده اقدام به برگشت کند تا نقطه‌کور باقی نماند. به دلیل اینکه نمی‌توان نقطه‌کور را اصلاح کرد، در قوانین راهنمایی و رانندگی تغییراتی را ایجاد می‌کنند اما زاویه‌کور آینه تاکنون حل نشده است.
در پاسخ به قسمت دوم سوال باید گفت، علت لرزش آینه در سرعت بالا عدم استفاده از مواد مناسب برای پایه‌های آن است. قطعا محصولات ما چنین مشکلی ندارند و تاکنون شکایتی در این خصوص دریافت نکرده‌ایم.
بیان کردید نام شرکت خود را از گروه «صنایع چراغ اتومبیل مدرن» به «پژوهش صنعت مدرن» تغییر داده‌اید. علت این امر چیست؟
ابتدا باید گفت گاهی خریداران یا مشتریان نسبت‌به این تغییر نام، حساس هستند و به کیفیت قطعه اعتماد ندارند. به‌عبارتی تصور می‌کنند، قطعه تقلبی خریداری کردند. صنعت خودرو و حمل‌ونقل تحت تحریم‌های ظالمانه آمریکا قرار دارند و در نام شرکت ما، کلمه اتومبیل وجود داشت. برای حفظ مراودات تجاری خود مجبور به تغییر نام شدیم.
نظر شما در مورد چراغ‌های اسپرتی که در بازار عرضه می‌شوند، چیست؟
بگذارید به سوال شما این‌گونه پاسخ دهم چراغ اسپرت یعنی جنایت. چراغی به‌نام چراغ اسپرت نداریم، پلیس راهنمایی و رانندگی باید با خودروهایی که چراغ‌ها را دستخوش تغییر می‌کنند، برخورد کند. با طراحی‌های اشتباه چراغ شاید ظاهرا خودرو زیبا شود اما ایمنی آن به‌شدت کاهش می‌یابد. یکی از مهم‌ترین تست‌های خودرو، تست میدان‌نوری است. اگر خودروساز بخواهد کوچک‌ترین تغییرات را روی چراغ انجام دهد باید بررسی شود. زمانی‌که مالک چراغ را تغییر می‌دهد، قطعا استاندارد خودرو تغییر می‌کند.
باتوجه به تحریم‌ها برای تولید چراغ در کشور چه مشکلاتی دارید؟
یکی از مشکلات ما عدم واردات مواد اولیه است. در چراغ‌های جدید، وابستگی بیشتری برای تامین و واردات مواد اولیه داریم، اما در مورد چراغ‌های نسل قبل یا قدیمی‌تر این وابستگی چندان زیاد نیست. زیرا برخی از این چراغ‌ها، دارای موتوری هستند که قابلیت تنظیم نور توسط راننده را دارند. این سیستم استاندارد بین‌المللی است که تمام چراغ‌ها باید توانایی تنظیم نور در داخل اتاق را داشته باشند. موتورها، لنزها و ال‌ای‌دی‌ها همه خارجی و وارداتی هستند.
شما این آمادگی را دارید که اگر سفارش‌چراغ جدید برای محصول جدید وجود داشته باشد، آن را تولید کنید؟ به عنوان مثال امکان تولید چراغ پژو 2008 یا سیتروئن c3 را دارید؟
بله. قطعا آمادگی آن را داریم. اکنون نیز پروژه چراغ‌های خطر پژو2008 و C3 را در دست داریم که قالب‌سازی آن را انجام داده‌ایم. حتی با شرکت‌های سایپا- سیتروئن و ایکاپ همکاری را آغاز کردیم و سه نسل از چراغ را برای C3 در حد نمونه اولیه تولید کردیم. تمام تولیدات نیز براساس استانداردهای فرانسوی و نظارت و همکاری با ما بوده است.
علت افزایش ناگهانی قیمت چراغ‌ها در بازار چه بود؟
ما ارزان‌ترین چراغ دنیا را تولید کرده‌ایم که تمام استانداردهای روز را پاس می‌کند. همچنین تنها شرکتی هستیم که چراغ جلو پژو 405 را با قیمت 2 دلار و 90سنت به تولیدکننده تحویل می‌دهیم. این محصول را با چنین قیمتی حتی در چین، هند یا پاکستان نیز نمی‌توان تولید کرد. باید گفت برخی چراغ‌ها که ارزبری بیشتری داشتند، باتوجه به نوسان نرخ ارز افزایش قیمت را تجربه کردند که این موضوع شامل همه محصولات نمی‌شود.
هرچند در این بین محصولاتی هستند که افزایش نرخ چندانی نداشتند. به‌عنوان مثال دو عدد چراغ جلو پژو206 با قیمت 250هزارتومان به بازار عرضه می‌شود که اگر براساس ارز، آن را حساب کنیم، 18دلار و 50 سنت برای مشتری تمام می‌شود. درحالی که این چراغ را با همین کیفیت شرکت ولئو تولیدکننده اصلی چراغ پژو به بازار ایران و تولیدکننده ایرانی با قیمت 80 دلار عرضه می‌کرد. چراغی که ما تولید می‌کنیم با همین قیمت و همان کیفیت و استاندارد برای مشتری 18دلار است.
آیا با کمپانی ولئو همکاری داشته‌اید؟
اگر قرار باشد یک خودرو به‌روز در کشور دیگری تولید شود، خودروساز مادر به‌راحتی اجازه تولید و مونتاژ آن را نمی‌دهد، مگر اینکه شرایط بسیار ویژه و خاصی وجود داشته باشد. زمان ورود پژو206 به ایران، تا چند سال متوالی، خودرو روز اروپا شناخته می‌شد.
با این تفاسیر طبیعی است اگر پژو بخواهد این محصول را برون‌سپاری کند و برای مونتاژ به کشور دیگری تحویل دهد، حساسیت‌های فراوانی داشته باشد. همچنین اجازه نمی‌دهد قطعه‌سازان داخلی با هر کیفیتی قطعه، تولید و روی آن نصب کنند. چراغ هم یکی از قطعاتی بود که به‌راحتی اجازه نمی‌دانند، نمونه ایرانی آن روی خودرو نصب شود. قرارداد ایران‌خودرو نیز در این زمینه به‌گونه‌ای بود تا قطعه‌سازان فرانسوی که برای این خودرو محصول تولید می‌کنند، همکاری دوجانبه‌ای با قطعه‌سازان داخلی داشته باشند.
در آن زمان ما با تولیدکننده اصلی و تخصصی چراغ پژو که شرکت ولئو بود، از طریق ایران‌خودرو ارتباط گرفتیم و دانش‌فنی، تکنولوژی و قالب‌ها را وارد و تحت‌لیسانس آن‌ها چراغ پژو 206 را تولید کردیم. تقریبا 20سال تنها تولیدکننده چراغ این خودرو بودیم. می‌توان گفت از نظر فنی و تکنولوژی همکاری ما با ولئو در آن مقطع زمانی 30درصد سطح کیفیت کار ما را ارتقا داد.
چه تعداد نمایندگی در کشور دارید و میزان تولید سالانه شما چقدر است؟
تقریبا 30 نمایندگی فروش در کل کشور داریم و سالانه 4 تا 5 میلیون چراغ تولید می‌کنیم.
چرا رنگ برخی چراغ‌های عقب خودروها بعد از مدتی کم‌رنگ می‌شود؟
اگر از مواد اولیه با کیفیتی استفاده شود، نباید چراغ خطر خودرو دچار رنگ‌پریدگی شود. در تولید چراغ عقب از ماده‌ای به نام خودرنگ استفاده می‌شود. این مواد در رآکتورهای پتروشیمی رنگ می‌شوند که همگی دارای رنگ یک‌دست هستند، اگر محصولی با استفاده از این ماده تولید شود، دچار رنگ‌پریدگی نخواهد شد. ما برای تولید چراغ‌عقب مجاز به استفاده از رنگ نیستیم.
علت اینکه بیان می‌کنید شما بزرگ‌ترین تولیدکننده چراغ در ایران هستید، چیست؟
با شرایط تحریم خودمان را تطبیق دادیم و برای اینکه در زمینه تولید مشکلی ایجاد نشود، برخی از موادی را که وارداتی بودند یا از خارج تامین می‌شدند، در داخل شرکت بومی‌سازی کردیم. عمق داخلی‌سازی قطعات و مواد اولیه سبب شد ماندگاری ما در بازار افزایش یابد.
آینده بازار لوازم یدکی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ چه عاملی سبب افزایش قیمت لوازم یدکی شده است؟
نمی‌توان این عامل را به یک فاکتور مشخص ربط داد. این مشکل شامل مجموعه‌ای از عوامل می‌شود که سبب ناهنجاری‌های قیمتی شده است. سوءمدیریت، قوانین و مقرارت اقتصادی، همچنین چندگانه بودن و تناقص آن‌ها سبب ایجاد مشکلات شده‌اند.
شرکت ما مشکل چندانی در عدم واردات و تامین ارز ندارد. اما کارها به سهولت انجام نمی‌شود و قوانین به‌طور کامل پایدار نیست. اگر مقررات گمرکی و بانکی اجازه می‌داد ما این توانایی را داشتیم که مجموعه را با سرمایه‌گذاری خارجی اداره کنیم.